Астанада "тұмау-Қоғамдық денсаулық сақтау проблемасы: тану, алдын алу және емдеу" тақырыбында Қазақстандағы күзет эпидемиологиялық қадағалау жүйесінің 10 жылдығына арналған халықаралық конференция өтті.

Іс-шараға ҚР ДСМ Қоғамдық денсаулық сақтау комитетінің төрағасы, СДС / ОАА, Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының, Қоғамдық денсаулық сақтау аумақтық департаменттерінің, емдеу-алдын алу мекемелерінің өкілдері және "Ұлттық сараптама орталығы"ШЖҚ РМК вирусологиялық зертханаларының мамандары қатысты.         

Сонымен қатар, конференцияға Ливан, Ресей, Ұлыбритания, Өзбекстан және Қырғызстаннан келген профессорлар мен медицина ғылымдарының докторлары қатысты.

Конференцияға қатысушылар тұмау проблемасының қазіргі жай-күйін, аурудың алдын алу мен емдеудің заманауи технологияларын талқылады. ТМД елдеріндегі ЖРВИ жағдайы да талқыланды.  

Ұлттық сараптама орталығының өндірістік қызмет департаментінің маманы Ләззат Қиянбекова өз баяндамасында тұмау вирусының айналымын зертханалық бақылаудың рөлі туралы айтып берді.

Ләззат Қиянбекованың айтуынша, Қазақстанда эпидемиологиялық қадағалау күзет жүйесі 2008 жылы 3 күзет өңірінде, 9 емханада және 8 стационарда енгізілген, 3 вирусологиялық зертхана іске қосылған.

2012 жылы тағы 4 күзет өңірі қосылды-бұл Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Маңғыстау облыстары және Астана қ.42 күзет емханасы мен 35 стационарға қызмет көрсетумен.  Кейін Алматы қаласы мен Оңтүстік Қазақстан облысы 15 қарауыл емханасы мен стационарға қызмет көрсетумен қосылды.

Бүгінгі таңда ДЭН жүйесінде 57 күзет сайтына (30 емхана, 27 стационар) қызмет көрсететін 9 облыстық вирусологиялық зертханасы бар 9 күзет өңірі жұмыс істейді.

Вирусологиялық зертханалар аурудың ауыр түрлерімен байланысты вирустарды анықтауды қоса алғанда, жаһандық вакцина штаммын таңдау процесіне ықпал етеді.

Сонымен қатар, вакцина штаммының тиімділігіне, вирустың вируленттілігіне немесе оның вирусқа қарсы препараттарға сезімталдығына әсер етуі мүмкін тұмау вирусының мутацияларына немесе генетикалық қайта ассортиментіне мониторинг жүргізіледі.

Сондай-ақ, зертханалық зерттеулердің нәтижелері бойынша профилактикалық және эпидемияға қарсы іс-шараларды ұйымдастыру үшін тұмаудың эпидемиялық маусымының басталуы айқындалады, оның ішінде емдеуге жәрдемдесу.

Мысалы, 2011 жылдан бастап тұмаудың зертханалық диагностикасы соңғы екі жылда 88% - дан 100% - ға дейін жақсарды.

Соңғы 10 жылда 2008-2009 жылдардағы эпидемиологиялық маусымда тұмауға ұқсас аурулармен (ГӨЗ) және ауыр жіті респираторлық вирустық инфекциялармен (ТОРИ) ауыратындар арасында тұмау вирусының үш түрі – В тұмауы, А типті тұмау(Н3N2) және А типті тұмау (Н1N1) таралғаны анықталды.

2009-2010 жылдардағы эпидемиялық маусымда тұмаудың себебі екі вирус болды в типті тұмау және А типті вирустың (H1N1) басым болуы пандемия.

Келесі эпидемиялық маусымдарда в, Н3, Н1 пандемиялық тұмау вирусының үш түрі тұмау ауруының этиологиялық агенті болды.

2014/15-2016/17 эпидемиологиялық маусымдарда ГӨЗ және ТОРИ пациенттері арасында тұмау вирусының тек екі түрі – В және А типті тұмау вирусы (H3N2) таралды.   

Жыл сайын растау үшін тұмаудың оң үлгілері АҚШ-тың Атланта зертханасына жіберіледі. Мәселен, 2014 жылдан бастап 144 үлгі жіберілді, олар 100% расталды.